رزین چیست؟ چگونه می توان کارهای تزئینی انجام داد؟

اَنگُم^[۱] یا رزین (به انگلیسی: Resin) یا صمغ به شیره درختان اطلاق می‌شود که اغلب در فصل بهار از شاخه‌ها و تنه درختان خارج می‌شود. در زبان‌های نقاط مختلف ایران این نوع صمغ با اصطلاحات مختلفی بیان می‌شود؛ مثلاً در زبان منطقه جیرنده (گیلان) به این نوع صمغ “هُنگُف” و در زبان ترکی ” جیه ” و “کیتیرگه” گفته می‌شود.

در قدیم از این صمغ در این منطقه برای ساختن چسب و غیره استفاده می‌گردید. رزین اصطلاحی است که برای بسپار (پلیمر)های طبیعی و مصنوعی به کار می‌رود.

منابع طبیعی رزین‌ها، حیوانات، گیاهان و مواد معدنی می‌باشند. این بسپارها به سادگی شکل‌پذیر بوده لیکن دوام کمی دارند.

رزین‌های رایج عبارتند از روزین، آسفالت، قیر، کهربا، سندروس، لیگنپین و لاک شیشه‌ای. رزین‌های طبیعی اصلاح شده شامل سلولز و پروتئین می‌باشند.

معرفی دوره: آموزش دوره حضوری رزین در هزار جریب اصفهان با مدرک فنی و حرفه ای

گواهینامه فنی حرفه ای دوره کارهای تزئینی با رزین در مهارت خانه

قطعا بعد از گذراندن دوره آموزشی یکی از سوالات هنرجویان، نحوه صدور گواهینامه یا مدرک برای هنرجویان دوره می باشد. طبق سرفصل فنی و حرفه ای، حداقل ميزان تحصيلات هنرجویان پایان دوره اول متوسطه می باشد و پیش نیازی برای این دوره در نظر گرفته نشده است.

دقت شود هر موسسه و آموزشگاهی می تواند مدرک پایان دوره صادر کند اما معتبرترین مدرک از طرف سازمان فنی و حرفه ای صادر می شود.

مراحل صدور مدرک فنی و حرفه ای دوره کارهای تزئینی با رزین

پس از اتمام دوره آموزشی، هنرجو می بایست آزمون تئوری و سپس آزمون عملی را در سازمان مرکز استان امتحان دهد و پس از کسب حداقل نمره قبولی، مدرک کارهای تزئینی با رزین برای ایشان صادر خواهد شد. مدارک صادر شده از این سازمان دارای کد استاندرد ISCO می باشد که در بیش از 186 کشور دنیا مورد اعتبار می باشد.

حتما سوال پیش می آید که محتوای آموزشی دوره رزین مهارت خانه چیست و چه مواردی در آن آموزش داده می شود.

باید به این نکته توجه داشت که کارهای تزئینی و هنری علاوه بر آموزش، به استعداد، ذوق، سلیقه و البته تلاش و پشتکار احتیاج دارد و گدراندن این دوره تنها آغازی برای آشنا شدن با تکنیک ها و نحوه استفاده از آن است و قطعا برای حرفه ای و استاد شدن نیاز به زمان و تمرین می باشد

در این دوره حضوری سعی شده است که تمامی سرفصل دوره رزین سازمان فنی و حرفه ای پوشش داده شود تا هنرجویان خیالشان از بابت آزمون و مدرک راحت باشد و همچنین مثال های فراوان و کاربردی که هنوز وارد سرفصل نشده و مطابق نیاز روز بازار است در دوره گنجانده شود که اهم آن به اختصار توضیح داده می شود.

مروری کوتاه بر تاریخچه رزین

رزین های طبیعی یا گیاهی از دیرباز مورد استفاده افراد قرار میگرفتند. مردم یونان و رم باستان از انواع صمغ ها با نام Myrrh و Frrankincense استفاده می کردند.

از آن جایی که این مواد فواید زیادی داشتند، بنابراین دانشمندان توانستند با تصفیه آن ها و تولید خالص تحول بزرگی در دنیا به وجود آورند.

صنعت تولید صمغ و رزین به بیش از ۱۰۰ سال پیش بر می گردد. در ابتدا از انواع آن به عنوان کفپوش ها در صنعت کشتی سازی بهره می بردند.

در ایران نیز ابتدا رنگ ها به صورت طبیعی و از گیاهان و مواد معدنی تولید می شد. با این حال در سال ۱۳۱۸ اولین کارخانه تولید رنگ در کشور مشغول به کار شد و به تولید رنگ های روغنی پرداخت.

در سال ۱۳۳۸ اولین رنگ های روغنی بر پایه رزین پلی وینیل استات تولید شدند که برای مصارف ساختمانی کاربرد داشتند.

پس از آن و در سال ۱۳۴۴ نیز رنگ های روغنی بر پایه رزین آلکید وارد بازار شدند. در سال ۱۳۴۹ انجمن رنگ و رزین ایران کار خود را آغاز کرد و از آن سال ها به بعد صنعت رزین و رنگ ایران روزبه روز پیشرفت کرد و به جایگاه خوبی رسید.

امروزه ۱۲۰ واحد صنعتی در کشور مشغول به تولید رزین هستند و می توانند روی هم رفته بیش از ۷۵۰ هزار تن در یک سال تولید کنند.

این مواد شامل انواع رزین های آلکید و اصلاح شده آن ها، پلی وینیل استات و کوپلیمرهای آن، پلی استرهای غیر اشباع، آمینو رزین ها،  فنولیک و اکریلیک هستند.

انواع رزین:

 اپوکسی:

این نوع موادی دو جزئی متشکل از رزین اپوکسی و سخت شونده ی هاردنر است. رزین های اپوکسی کارایی های بالایی دارد که بطور گسترده در تقویت، ترمیم و مقاوم سازی انواع سازه ها به خصوص در تولید محصولات کامپوزیتی مورد استفاده قرار می گیرد.

هم چنین از آن در ساخت قالب های مستحکم استفاده می شود. این مواد دارای مقاومت بالا و خاصیت چسبندگی بسیار زیادی می باشد. این نوع عایق الکتریکی بالایی می باشد در صورتیکه این ماده در تولید انواع قطعات الکتریکی مانند ژنراتورها در صنعت برق بطورگسترده مورد استفاده قرار می گیرد.

همچنین در هوافضا و هواپیما سازی برای اتصال قطعات داخلی و خارجی به یک دیگر مورد استفاده قرار می گیرد

 اکریلیک:

یکی از رایج ترین رزین‌های مورد استفاده در رنگ‌های محلول در آب رزین اکریلیک می باشد. این نوع یک لایه نازک و ضد آب بر روی چوب به وجود می آورد.

نوع دیگری از رزین اکریلیک به نام رنگ لاتکس دارای دو ویژگی می باشد که آن را برای استفاده روی چوب بسیار مناسب کرده است.

بسیار جالب است بدانید لایه نازکی که این رزین تشکیل می دهد مانع نفوذ آب و رطوبت می شود. اما هنگامی که بخواهید با دستگاه بخارشور سطح را تمیز کنید مقاومت زیادی ندارد.

رزین اکریلیک به دو گروه مجزا با نام ترموست و ترموپلاست تقسیم بندی می شود. نوع ترموست براقیت و حفظ براقیت خوبی نسبت به ترموپلاست دارد و در محلول قابل اسپری از درصد جامد خوبی برخوردار هستند و مقاومت شیمیای بیشتری از ترموپلاست دارند و  ترموپلاست فاقد هر گونه گروه فعال بوده و به علاوه دارای وزن ملکولی نسبتا زیاد میباشد.

اکریلیک بسیار الاستیک می باشد به گونه ای که بدون ایجاد ترک در لایه نازک امکان همشکیدگی و واکشیدگی چوب وجود دارد.

 پلی‌استر

رزین‌های پلی استر غیر اشباع بطور گسترده در سراسر دنیا استفاده می شوند. زنجیر اصلی پلیمری این نوع دارای اتصالات استری می‌باشد که از واکنش تراکمی یک ترکیب الکلی چند عاملی و یک اسید چند عاملی مانند گلیکول و اسید فوماریک تهیه می‌شود.

بنابراین با طراحی فرمول و کنترل اسیدهای اشباع و غیر اشباع، کاتالیستها، دما و زمان واکنش، مجموعه کاملی از رزین‌ها را می‌توان تولید نمود که برای کاربردهای مختلف مناسب باشند.

پلی استر غیر اشباع با استایرن مخلوط می‌شود و می‌تواند از طریق پیوندهای دوگانه موجود در هر دو جزء، شبکه‌ای شود. معمولا رزین به هنگام مصرف با استایرن مخلوط بوده و برای رسیدن به خواص مختلف دارای اجزای ذیل می‌تواند باشد:

– سیستم پخت؛ به منظور شروع و تسریع واکنش شبکه ای شدن، در دمای محیط یا دمای بالا
– عوامل کنترل جریان پذیری؛ به منظور کنترل جریان رزین و جلوگیری از شُرّه کردن رزین در لایه گذاری سطوح عمودی و ریخته گری رزین
– جاذب uv به منظور افزایش مقاومت در برابر نور خورشید
– فیلر به منظور کاهش جمع شدگی و قیمت و ایجاد خواصی چون مقاومت شعله و آتش
– پیگمنت؛ به منظور رنگ دادن به قطعه و زیبایی آن

به غیر از سه مورد فوق انواع دیگر از جمله: رزین آلکیدی، رزین وینیل استر و … می توان نام برد.

آنچه در دوره حضوری رزین آموزش داده می شود

سازمان فنی و حرفه ای دوره ای تحت عنوان “کارهای تزئینی با رزین” در گروه شغلی هنرهای تزئینی ارائه داده است. کد ایسکو برای این دوره 731620850050001 است که در سال 1397 تدوین شده است. این در حالی است که اهم موارد آموزش رزین بصورت زیر می باشد.

لازم به ذکر است در این دوره ضمن پوشش تمام سرفصل فنی و حرفه ای دوره، سعی بر آن شده است که علاوه بر سرفصل فنی و حرفه تمام تکنیک ها و موارد کاربردی بصورت کارگاهی و عملی آموزش داده شود.

• آماده سازی ابزار و مواد رزین کاری
• ترکیب رزین و هاردنر
• ترکیب مواد تزئینی با رزین قبل و بعد از انتقال به قالب
• ب ساخت
• انتقال رزین به قالب
• جداسازی قالب و ترسیم الگو یا انتقال الگوی آماده روی رزین
• برش و دورگیری الگو
• سمباده کاری و پرداخت نهایی